Beskidzkie Warsztaty Pianistyczne

Beskidzkie Warsztaty Pianistyczne powstały w 2002 roku z inspiracji pedagoga Katedry Fortepianu Akademii Muzycznej w Katowicach prof. Czesława Stańczyka, jako ogniwo łańcucha współpracujących ze sobą kursów pianistycznych, opartych na tym samym systemie organizacyjnym. Warsztaty organizowane były pozainstytucjonalnie, w pięknej prywatnej posiadłości Dom pod Gontami w Rycerce Górnej i funkcjonowały stosunkowo krótko, bo tylko do 2005 roku. W sumie odbyło się sześć edycji kursu. VII edycja, zaplanowana na 18-26 lutego 2006 roku została odwołana przez organizatora. System organizacyjny Warsztatów, wypracowany w prowadzonych przez Pawła Skrzypka i Czesława Stańczyka Podlaskich Spotkaniach Muzycznych w latach 1998-1999 i ostatecznie wprowadzony w Warszawskich Warsztatach Pianistycznych w 2000 roku, a także przejęty przez Gold Country Piano Institute w Nevada City w Kalifornii w 2003 roku, zakładał podział repertuaru każdego uczestnika pomiędzy trzech wykładowców oraz codzienną, indywidualną lekcję każdego z uczestników na zmianę z każdym z trzech wykładowców, poświęconą pracy nad różnymi pozycjami repertuaru. W sześciu edycjach Warsztatów w sumie wzięło udział 119 pianistów. [kliknij żeby zobaczyć imienną listę].

W ostatecznym kształcie Beskidzkich Warsztatów Pianistycznych, od 2004 roku wykładowcami byli profesorowie Czesław Stańczyk, Jerzy Sulikowski z Akademii Muzycznych w Bydgoszczy i Gdańsku oraz Paweł Skrzypek, a asystentami do specjalnych zadań dydaktycznych – Zofia Antes z ZPSM Nr 2 w Warszawie i Adam Podrez z ZPSM w Bielsku-Białej. Kierownictwo artystyczne kursu sprawował prof. Czesław Stańczyk. Zajęcia prowadzili też wykładowcy gościnni: fortepian na III kursie w lutym 2003 roku – prof. Stefan Wojtas z Akademii Muzycznej w Krakowie, a kameralistykę fortepianową na IV kursie we wrześniu 2003 roku – prof. Maria Szwajger-Kułakowska z Akademii Muzycznej w Katowicach. W pierwszych dwóch latach (2002 i 2003) kurs odbywał się dwa razy w roku – w lutym i we wrześniu. W 2004 i w 2005 roku – raz w roku – tylko w lutym. W sumie miał więc charakter kursu zimowego, co w zestawieniu z piękna scenerią Beskidu Żywieckiego nadawało mu specjalnego kolorytu. Usytuowanie Domu pod Gontami, będącego centrum Warsztatów, w jednej z bocznych, górskich dolin wsi Rycerka Górna, sprawiało że koloryt ten wrył się głęboko w pamięć zarówno uczestników, jak i wykładowców Warsztatów. Uczestnicy zakwaterowani byli w okolicznych, gościnnych domach, gdzie zapewniono im doskonałe wyżywienie i możliwość ćwiczenia na specjalnie sprowadzonych w tym celu pianinach. Ćwiczącym do późnych godzin nocnych udostępnione były też trzy fortepiany w Domu pod Gontami. Drogi dojścia z miejsc zakwaterowania do Domu wiodły przez górskie łąki, niejednokrotnie w zaspach i wysokim śniegu, często w ciemnościach długiego, lutowego wieczoru. Dodawało to kolorytowi Warsztatów specjalnych emocji i przygód. Uczestnicy wraz z wykładowcami brali też udział w jesiennych i zimowych wycieczkach górskich, prowadzonych przez Asystenta Warsztatów, a jednocześnie Przewodnika Beskidzkiego – Adama Podreza.

W trakcie Warsztatów, w Domu pod Gontami odbywały się liczne koncerty uczestników i pedagogów. Dwa zamykające kurs koncerty uczestników w 2004 i 2005 roku odbyły się też w Sali koncertowej na Zamku w Żywcu. Wykładowcy Warsztatów również prezentowali w Domu pod Gontami poważne programy. Można tu wymienić recital Pawła Skrzypka w trakcie V Warsztatów w lutym 2004 roku, prezentujący komplet czterech Ballad Chopina. Odbywały się również koncerty prezentujące gości Warsztatów. Wśród nich wydarzeniem był recital Tomasza Lupy dany w trakcie VI Warsztatów w lutym 2005 roku, w którym pianista znakomicie wykonał kompletny cykl siedmiu Toccat Bacha. Miały też miejsce koncerty zupełnie niestandardowe. Do takich z pewnością należał krótki koncert chóru kameralnego, złożonego z grupki uczestników Warsztatów, który pod kierunkiem innego uczestnika, Michaela Tierry z Kalifornii, w trakcie IV Warsztatów we wrześniu 2003 roku wykonał specjalnie napisaną na te okazję transkrypcję na chór znanej z interpretacji Horowitza polifonicznej Sonaty h-moll K.87 Scarlattiego.

Inną tradycją Warsztatów były wykłady i quizy. Wykłady dotyczyły zagadnień interpretacyjnych i były prowadzone przez wykładowców, asystentów i gości. Za przykład posłużyć tu może wykład Zofii Antes poświęcony Inwencjom Bacha wygłoszony w trakcie III Warsztatów w lutym 2003 roku, jak też wykład Adama Podreza poświęcony sztuce interpretacyjnej Horowitza wygłoszony na V Warsztatach w lutym 2004 roku. Odbyło się też kilka quizów poświęconych zagadnieniom natury teoretycznej oraz wiedzy nabytej w trakcie wykładów. Te pisemne sprawdziany, zawsze autorstwa profesora Stańczyka, polegające na wyborze spośród trzech możliwych właściwej odpowiedzi, były nie tylko niezwykle cenne, ale odbywały się też w atmosferze konkursowej i stanowiły świetną zabawę.

Beskidzkie Warsztaty Pianistyczne prowadziły też działalność stypendialną. Działalność ta wiązała się z wymianą najciekawszych uczestników w ramach grupy warsztatów, wraz z Warszawskimi Warsztatami Pianistycznymi oraz z kursem Gold Country Piano Institute. W Beskidzkich Warsztatach można więc było zdobyć stypendium pokrywające udział w którymś z kursów należących do grupy; Warsztaty przyjmowały też uczestników, którzy we współpracujących kursach zdobyli stypendia na udział w BWP. Pomysłodawcą i koordynatorem programu wymiany stypendialnej był wykładowca BWP, Dyrektor Warszawskich Warsztatów Pianistycznych, a także Dyrektor Artystyczny Gold Country Piano Institute prof. Paweł Skrzypek.

Beskidzkie Warsztaty Pianistyczne przyznały osiem stypendiów. Stypendystami BWP byli (chronologicznie):
Katarzyna Hajduk – w I Warsztatach, 2002;
Ewa Tytman – w II Warsztatach, 2002;
Maria Daroch – również w II Warsztatach, 2002;
Karina Komendera – w III Warsztatach, 2003;
Marcin Kowalczyk – również w III Warsztatach, 2003;
——   w IV Warsztatach 2003 stypendium nie przyznano
Joanna Żabierek – w V Warsztatach, 2004;
Karina Komendera – również w V Warsztatach, 2004;
Tomasz Konieczny – w VI Warsztatach, 2005

W wydawanej przez BWP broszurze w taki oto sposób Dyrektor Artystyczny Beskidzkich Warsztatów Pianistycznych prof. Czesław Stańczyk określał ten wyjątkowy kurs pianistyczny:

Celem Beskidzkich Warsztatów Pianistycznych jest praca nad bieżącym i nowym repertuarem, sprawdzanie – na koncertach i estradach – utworów już opanowanych, ale także ogólne rozszerzenie muzycznych, artystycznych horyzontów. Dlatego ważnym akcentem prac w Rycerce są codzienne, wspólne spotkania wszystkich uczestników. Razem słuchamy gry kolegów i dyskutujemy o ich występach, odtwarzamy z taśm i płyt koncerty mistrzów i dzielimy się refleksjami o ich sztuce, słuchając wykładów zdobywamy nową wiedzę, w czasie seminariów i sprawdzianów przedstawiamy swoje poglądy. Warsztaty Beskidzkie nawiązały ścisłą współpracę z Warsztatami Warszawskimi. Współpraca ta, naturalna poprzez podobny skład wykładowców, a także uzupełniające się cele i programy artystyczne, owocuje między innymi wymianą stypendiów przyznawanych najlepszym uczestnikom obu spotkań.

Można tylko wyrazić żal, że ten niezwykle barwny i na szczęście dobrze upamiętniony fotografiami kurs pianistyczny, tak wcześnie został zamknięty i nie jest kontynuowany. Sześć edycji Beskidzkich Warsztatów Pianistycznych, potocznie zwanych przez młodych pianistów Rycerką, z pewnością stanowi bardzo wartościową pozycję w historii polskich kursów interpretacji fortepianowej.